Чулацаман тӀегӀо

HD109536

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD109536
Каталоган код HR 4794, 2MASS J12354554-4101190, GSC 07762-01974, HD 109536, HIP 61468, IRAS 12330-4044, SAO 223542, CD-40 7376, CPC 0 10524, CPD-40 5805, FK5 3005, GC 17158, GCRV 7576, HIC 61468, PLX 2903, PLX 2903.00, PPM 317605, ROT 1847, TD1 16376, TYC 7762-1974-1, UBV 11307, UBV M 18386, uvby98 100109536, FAUST 3270, WEB 10939, Gaia DR2 6146899611411058304
Седарчийн гулам Центавр[d]
Дуьненна генахь 34,8865 ± 0,1818 парсек[1]
Скорость вращения звезды 81 km/s[2]
Параллакс 28,6644 ± 0,1494 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар 1,066 ± 0,232 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар −107,614 ± 0,251 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость −11 ± 4,2 km/s[3]
Спектран класс A7V[4]
Гуш болу седин барам 5,114 ± 0,009[5]
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 12ч 35м 45,5323383923с[1]
ОхьатаӀар −41° 01′ 19,021555705″[1]
Эффективная температура 7646 K[6]
Поверхностная гравитация 9500 сантиметр на секунду в квадрате[6]

BD+11 1075 — бу спектран классан A7V[4] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 5,114 ± 0,009[5] гергга бу, лаьтта Центавр[d] седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[7]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[8][9].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[10][11][12][13].

Билгалдахарш[бӀаьра нисйан | нисйан]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  2. ↑ Uesugi A., Fukuda I. Catalogue of rotational velocities of the stars (инг.) — 1970. — Vol. 189.
  3. ↑ Gontcharov G. A. Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35 495 Hipparcos stars in a common system (инг.) // Ast. Lett. / R. Sunyaev — Nauka, Springer Science+Business Media, 2006. — Vol. 32, Iss. 11. — P. 759–771. — ISSN 1063-7737; 1562-6873; 0320-0108; 0360-0327 — doi:10.1134/S1063773706110065 — arXiv:1606.08053
  4. ↑ 1 2 Gray R. O., Corbally C. J., Garrison R. F., McFadden M. T., Bubar E. J., McGahee C. E., O'Donoghue A. A., Knox E. R. Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 pc--The Southern Sample (инг.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2006. — Vol. 132, Iss. 1. — P. 161–170. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1086/504637 — arXiv:astro-ph/0603770
  5. ↑ 1 2 Hog E., Fabricius C., Makarov V. V., Urban S., Corbin T., Wycoff G., Bastian U., Schwekendiek P., Wicenec A. The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2000. — Vol. 355. — P. 27–30. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  6. ↑ 1 2 Lépine S., Rich R. M., Shara M. M. Spectroscopy of New High Proper Motion Stars in the Northern Sky. I. New Nearby Stars, New High-Velocity Stars, and an Enhanced Classification Scheme for M Dwarfs (инг.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2003. — Vol. 125, Iss. 3. — P. 1598–1622. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1086/345972 — arXiv:astro-ph/0209284
  7. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  8. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  9. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  10. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  11. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  12. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  13. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[бӀаьра нисйан | нисйан]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[бӀаьра нисйан | нисйан]

Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD109536&oldid=9002684»